Πώς οι μαθητές μπορούν να λύσουν αυτόνομα τα προβλήματα τους;

Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές να αναπτύξουν ανεξαρτησία ενθαρρύνοντάς τους να εργάζονται από κοινού και να αναγνωρίζουν την αξία των λαθών.

Από τη Sarah Wysocki

Όταν δίδασκα στο δημοτικό σχολείο, τα παιδιά συχνά διοργάνωναν επικούς αγώνες kickball όπου αναπόφευκτα προέκυπταν μικροδιαφωνίες. Για παράδειγμα, μια συνηθισμένη διαφωνία ήταν αν η μπάλα ήταν εκτός (Out) ή εντός γηπέδου. Η μία πλευρά φώναζε ότι ήταν εκτός και η άλλη επέμενε ότι ήταν εντός. Πολλαπλοί αυτόπτες μάρτυρες καλούνταν να δώσουν τη γνώμη τους. Ως ενήλικας στην άκρη του γηπέδου, έμπαινα πάντα στον πειρασμό να παρέμβω, αλλά κρατιόμουν, βλέποντας τους παίκτες να ξεπερνούν τη διαμάχη και να επιστρέφουν στο παιχνίδι.

Πώς ενδυναμώνουμε τα παιδιά να χειρίζονται τα προβλήματα, μέσα και έξω από την τάξη; Πρέπει να αφήσουμε τα παιδιά να χειριστούν μόνα τους μικρά ζητήματα και να κάνουν λάθη. Μπορεί να είναι δελεαστικό ως εκπαιδευτικοί να επέμβουμε τη στιγμή που βλέπουμε ένα παιδί να αρχίζει να δυσκολεύεται, αλλά κάνοντας κάτι τέτοιο στέλνουμε το μήνυμα ότι δεν πιστεύουμε ότι τα παιδιά μπορούν να χειριστούν τα προβλήματα μόνα τους. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει άγχος και αισθήματα αυτοαμφισβήτησης. Μια απλή λύση: κάντε ένα βήμα πίσω και αφήστε τα παιδιά να εξασκήσουν τις ανεξάρτητες ικανότητές τους στην επίλυση προβλημάτων.

Ενημερωθείτε για τα Εκπαιδευτικά Σεμινάρια Ρομποτικής και τις λύσεις
της O3 Out of the Ordinary.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ

“Θα προτιμούσατε”: Ένας εύκολος τρόπος για να δημιουργήσετε ένα περιβάλλον όπου οι μαθητές αισθάνονται ασφαλείς να παίρνουν ρίσκα είναι να κάνετε προσιτές, ανοιχτές ερωτήσεις. Στο μάθημα της γλώσσας, οι ερωτήσεις “θα προτιμούσατε” μπορούν να αποτελέσουν εξαιρετικό μέσο για να σπάσει ο πάγος. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ερωτήσεις όπως “Θα προτιμούσατε να είστε μικροσκοπικός σαν μυρμήγκι ή τεράστιος σαν γίγαντας;”. Στα μαθηματικά, μπορείτε να ξεκινήσετε την τάξη με ένα παρόμοιο είδος ερώτησης, όπως “Ποιο από τα δύο δεν ανήκει: 2, 3, 4, 5;”. Στο μάθημα της γεωγραφίας, σκεφτείτε να αναρτήσετε φωτογραφίες από δύο διαφορετικές τοποθεσίες και να ρωτήσετε τους μαθητές πού θα προτιμούσαν να ζουν και γιατί. Αυτές οι ερωτήσεις δεν έχουν λανθασμένη απάντηση, γεγονός που επιτρέπει στους μαθητές να μοιραστούν τη σκέψη τους χωρίς τον κίνδυνο να κάνουν λάθος.

Τα “πρώτα τρία λεπτά”: Αγαπώ να δίνω στους μαθητές μου να παλέψουν με προκλητικά προβλήματα. Για να κάνω τα παιδιά να αντιμετωπίσουν δύσκολα προβλήματα ανεξάρτητα, συχνά τους μοιράζω μια εργασία και τους λέω ότι δεν θα απαντήσω σε καμία ερώτηση για τα πρώτα τρία λεπτά της εργασίας. Αυτό δίνει χρόνο στους μαθητές να παλέψουν με το πώς να ξεκινήσουν μια δύσκολη εργασία. (Προφανώς υπάρχει υποστήριξη και σκαλωσιές για τα παιδιά που χρειάζονται επιπλέον βοήθεια).

Έχω διαπιστώσει ότι μετά την αρχική αμηχανία του να κοιτάζουν το πρόβλημα, τα παιδιά αρχίζουν να σημειώνουν ιδέες ή να ζωγραφίζουν εικόνες και οι τροχοί αρχίζουν να γυρίζουν. Μετά τα πρώτα τρία λεπτά, ανοίγομαι στις ερωτήσεις των μαθητών, απαντώντας συχνά με δικές μου ερωτήσεις, όπως: “Μοιάζει κάποιο μέρος αυτού του προβλήματος με κάποιο που έχετε λύσει στο παρελθόν; Αν ναι, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια παρόμοια στρατηγική αυτή τη φορά;”.

Αυτό βοηθάει τα παιδιά να αξιοποιήσουν τις προηγούμενες γνώσεις τους και τα καθοδηγεί στο δρόμο της ανακάλυψης – χωρίς να τους λέει ακριβώς πώς να φτάσουν εκεί. Αν η εργασία δεν μοιάζει με κάτι που έχουν ξανακάνει, μπορεί να ρωτήσω: “Τι γνωρίζεις για το πρόβλημα;”. Από εκεί και πέρα, μπορείτε να τους βοηθήσετε να βασιστούν στα λίγα που γνωρίζουν και να τους δώσετε συμβουλές στην πορεία.

Στο τέλος μιας δύσκολης εργασίας, πάντα αναλογιζόμαστε τη διαδικασία. Συχνά ρωτώ πόσοι από τους μαθητές ένιωσαν ότι μπορούσαν να λύσουν το πρόβλημα κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων λεπτών, καθώς και ποιες στρατηγικές ή ερωτήσεις τους βοήθησαν να προσδιορίσουν την απάντηση. Επισημαίνω πάντα πώς έλυσαν το πρόβλημα χρησιμοποιώντας τις δικές τους γνώσεις, ο ένας τον άλλον και μόνο λίγη βοήθεια από εμένα. Θέλω οι μαθητές μου να δουν πόσο ικανοί είναι να αναλαμβάνουν προκλήσεις και να τις λύνουν μόνοι τους. Γνωρίζοντας ότι τα δύσκολα προβλήματα μπορούν να θεωρηθούν ως διασκεδαστικές προκλήσεις, δείχνουν ότι είναι εντάξει να μην υπάρχει άμεση απάντηση. Ο αγώνας μπορεί όχι μόνο να είναι χρήσιμος, αλλά και το αποτέλεσμα μπορεί να φέρει μεγάλη ικανοποίηση και υπερηφάνεια.

Ανανέωση του σωστού και του λάθους: Όταν ένα παιδί κάνει ένα λάθος, η διαμόρφωσή του με θετικό ή χιουμοριστικό τρόπο μπορεί να του δώσει να καταλάβει ότι τα λάθη δεν είναι κακά -και ότι αποτελούν το κλειδί για τη μάθηση. Στο μάθημα των μαθηματικών, οι μαθητές συχνά ρωτούν με προσμονή αν είχαν κάποιο “λάθος” όταν εξετάζω τη δουλειά τους. Τα λάθη γιορτάζονται στην τάξη μας και οι μαθητές μου συχνά χαίρονται όταν τους λέω ότι είχαν μερικά λάθη που πρέπει να διορθώσουν. Είναι ένας ανόητος τρόπος να κάνουμε τα λάθη χαρούμενα και να προσθέσουμε χιούμορ στην τάξη.

Χρησιμοποιώ συχνά τη φράση “όμορφα λάθη” ως τρόπο εξέτασης της εργασίας που χρειάζεται διόρθωση. Τα παιδιά ενθουσιάζονται όταν κάνουν όμορφα λάθη, επειδή μπορούν να μοιραστούν τη δουλειά τους και να κάνουν ερωτήσεις στους συμμαθητές τους για το πώς θα την άλλαζαν. Το παιδί με το όμορφο λάθος αισθάνεται χρήσιμο επειδή κάνει τους συμμαθητές του να σκεφτούν ένα πρόβλημα με νέο τρόπο. Ο συμμαθητής που βοηθάει αισθάνεται χρήσιμος επειδή βοηθάει κάποιον να καταλήξει σε μια νέα απάντηση. Το να αφιερώσετε χρόνο για να δημιουργήσετε ένα περιβάλλον στην τάξη όπου τα παιδιά θα νιώθουν εντάξει να παίρνουν ακαδημαϊκά ρίσκα είναι απαραίτητο για την ενδυνάμωση των παιδιών.

Κατά τη διάρκεια αυτών των επικών αγώνων kickball, τα παιδιά τα έλυναν, επιλύοντας τη διαμάχη τους με ένα παιχνίδι πέτρα-ψαλίδι-χαρτί ή με μια επανάληψη του παιχνιδιού. Ήμουν πάντα έκπληκτος με το πόσο συχνά τα παιδιά έβρισκαν ειρηνικές, έξυπνες λύσεις χωρίς την παρέμβαση των ενηλίκων.

Ως δάσκαλοι, είναι κάπως ενστικτώδες να επεμβαίνουμε και να βοηθάμε τα παιδιά να επιλύουν ζητήματα, είτε αυτά είναι διαπροσωπικά είτε εκπαιδευτικά. Υπάρχουν φορές που η καλύτερη προσέγγιση είναι να ακούσουμε, να παρακολουθήσουμε και να δούμε αν τα παιδιά μπορούν να επιλύσουν μικρά προβλήματα μόνα τους. Όταν τα παιδιά γνωρίζουν ότι έχουν εργαλεία για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα, αυτό βοηθά στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης και τα προετοιμάζει να αντιμετωπίσουν πιο παραγωγικούς αγώνες στην πορεία.

Πηγή: https://www.edutopia.org/article/independent-problem-solving-in-the-classroom