Δημιουργικοί τρόποι επίδειξης της μάθησης

Η αξιολόγηση με βάση τις ικανότητες επιτρέπει στους μαθητές να αναπτύξουν δημιουργικές εκφράσεις της μάθησής τους.

Από τη Stephanie Farley

Οι γονείς σχηματίζουν ουρά στο γραφείο του γυμνασίου, συλλέγοντας χειροποίητα εισιτήρια για την αποψινή παράσταση. “Καλώς ήρθατε στο νυχτερινό τσίρκο” αναγράφεται με γράμματα σε κάθε εισιτήριο, μαζί με σχέδια ταχυδακτυλουργών, παιδιών με γατάκια και ακροβατών. Οι αίθουσες διδασκαλίας έχουν μετατραπεί σε “σκηνές” διακοσμημένες σε μαύρο και άσπρο χρώμα, όπου οι μαθητές προσφέρουν ψυχαγωγία όπως μαντεία, ένα δέντρο στο οποίο οι άνθρωποι μπορούν να κρεμάσουν ευχές που έχουν γράψει σε χαρτάκια και ψευδαισθήσεις. Σε μια άλλη αίθουσα, ομάδες μαθητών κάνουν πρόβα τις μικροσκοπικές ιστορίες που έχουν ετοιμάσει. Τα παιδιά εργάζονται για αυτή την εκδήλωση εδώ και περίπου έξι εβδομάδες και είναι νευρικά και ενθουσιασμένα.

Η εκδήλωση δεν ήταν δική μου ιδέα. Οι μαθητές μου των Αγγλικών της όγδοης τάξης επινόησαν και εκτέλεσαν αυτή την εμπειρία επειδή ήταν ενθουσιασμένοι με την ανάγνωση του βιβλίου σε όλη την τάξη, αισιόδοξοι για την ικανότητά τους να δείξουν τι ήξεραν και τι μπορούσαν να κάνουν και ανυπόμονοι για μια περιπέτεια που συνδύαζε την ακαδημαϊκή με τη δημιουργικότητα. 

Αν και δεν πρότεινα εγώ την εκδήλωση Night Circus, έλαβα μερικές κρίσιμες αποφάσεις στις αρχές της χρονιάς που δημιούργησαν τις συνθήκες μέσα στις οποίες οι μαθητές μου μπορούσαν να ανθίσουν.

ΜΑΘΗΣΗ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΙΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ

Καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, χρησιμοποίησα πρακτικές μάθησης βασισμένες στις ικανότητες για τη διδασκαλία και την αξιολόγηση. Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να βελτιώσω τους μαθησιακούς μου στόχους, ώστε οι μαθητές να επικεντρώνονται σε λίγες μόνο δεξιότητες κάθε φορά – όχι περισσότερες από τρεις. Για αυτό το έργο, οι μαθησιακοί στόχοι αφορούσαν τη γραφή (μεγάλη ιδέα, λεπτομέρειες) και την ανάγνωση (σύνδεση θεμάτων με τον εαυτό ή τον κόσμο). Οι μαθητές μου εξασκήθηκαν σε αυτούς τους τρεις μαθησιακούς στόχους ξανά και ξανά μέσω σύντομων εργασιών. 

Για παράδειγμα, έστησα τη “μεγάλη ιδέα” προσφέροντας στους μαθητές μια ποικιλία από αντικείμενα και αυτοκόλλητα με μια λέξη στο καθένα. Η λέξη ήταν διαφορετική για κάθε παιδί της τάξης και έγραφε κάτι όπως “ψευδαίσθηση”, “έλεγχος” ή “αγάπη” (θέματα από το The Night Circus). Οι μαθητές έπρεπε να επιλέξουν ένα αντικείμενο -ίσως έναν λούτρινο ελέφαντα ή μια γόμα για παγωτό- και να γράψουν μια ιστορία πέντε προτάσεων που να συνδέει τη λέξη στο αυτοκόλλητο με το αντικείμενο. Η μεγάλη ιδέα έπρεπε να βγαίνει μέσα από τις προτάσεις. Το αποτέλεσμα ήταν ιστορίες για τις γόμες ως εκφράσεις στοργής και για ελέφαντες που έκαναν πατινάζ με ρόλερ και ένιωθαν εκτός ελέγχου. Αυτή η πρακτική μετατράπηκε άμεσα σε ιστορίες για την ψευδαίσθηση, τον έλεγχο και την αγάπη που μοιράστηκαν στην εκδήλωση Night Circus.

Μετά από κάθε άσκηση, οι μαθητές διάβασαν δυνατά την εργασία τους και άκουσαν την ανατροφοδότηση των συμμαθητών τους. Εξήγησα επίσης τι έκανε καλά ο κάθε μαθητής στο γραπτό του, είτε επρόκειτο για μια εύστοχη επιλογή λέξεων είτε για μια εντυπωσιακή εικόνα. Όλη η ανατροφοδότηση επικεντρώθηκε στους μαθησιακούς στόχους, ώστε οι μαθητές να αναπτύξουν μια αίσθηση του τι συνεπάγεται η “επάρκεια” ή η “κυριαρχία” στις λεπτομέρειες. Θα μπορούσα να δώσω ανατροφοδότηση όπως: “Μπορούσα να φανταστώ τι εννοούσες όταν έγραφες: “Ο Jasper αιωρούνταν στο κενό του YouTube, επιτρέποντας στην αυτόματη αναπαραγωγή να επιλέξει το επόμενο βίντεο, καθώς κοιτούσε ακίνητος την οθόνη”. Πιθανότατα όλοι έχουμε νιώσει αυτή την έλλειψη ελέγχου που έθεσες με τη λέξη “κενό””. 

Επιπλέον, οι μαθητές εξασκήθηκαν σε εκδοχές της συνοπτικής αξιολόγησης. Για την εκδήλωση Night Circus, οι μαθητές έγραψαν και ξαναέγραψαν την εργασία τους για να είναι έτοιμη για παραγωγή. Κάθε μαθητής έπρεπε να παράγει τρία γραπτά έργα για την εκδήλωση, ειδικά για τις “σκηνές” που οι ίδιοι επέλεξαν, όπως μια προσωπική αφήγηση για τα ταχυδακτυλουργικά, μια ιστορία που αφορούσε την ψευδαίσθηση ή προφητείες που αφορούσαν τον έρωτα. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας στίλβωσης, η δουλειά μου ήταν αποκλειστικά να δίνω ανατροφοδότηση σχετικά με τους τρεις μαθησιακούς στόχους.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ

Η ενσωμάτωση της SEL ήταν φυσικό να ταιριάξει. Καθώς οι μαθητές διαβάζουν φωναχτά τα γραπτά τους και προσφέρουν ανατροφοδότηση, ταυτόχρονα ανακαλύπτουν πώς να υποστηρίζουν και να ενθαρρύνουν τους άλλους, να δείχνουν συμπόνια και ακόμη και να διαχειρίζονται τις συγκρούσεις. 

Έκανα αυτές τις συμπεριφορές σαφείς, εφιστώντας την προσοχή σε αυτές και ενθαρρύνοντας τους μαθητές να προωθήσουν τη σύνδεση αντί για τον ανταγωνισμό μεταξύ τους. Γιορτάζαμε τις μικρές νίκες, αποκαλύπταμε και τονίζαμε τα δυνατά σημεία και ζυγίζαμε πώς να χρησιμοποιούν αυτά τα δυνατά σημεία όταν αντιμετωπίζουν εμπόδια. 

Για παράδειγμα, μια ομάδα μαθητών ήταν πολύ ενθουσιασμένη με την ιδέα μιας σκηνής που περιλάμβανε ζωντανά ζώα. Έπρεπε να ζητήσουν άδεια από τους διευθυντές του σχολείου και τους γονείς, να βρουν τρόπο να μεταφέρουν τα ζώα και να κρατήσουν τα ζώα ήρεμα κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης. Όμως, καθώς πλησίαζε η ημερομηνία, αποφασίσαμε ότι η υλικοτεχνική υποδομή δεν ήταν εφικτή και έπρεπε να απορρίψουμε την ιδέα της σκηνής. Οι μαθητές μπόρεσαν γρήγορα να στραφούν σε άλλες σκηνές, επειδή όχι μόνο γνώριζαν, αλλά και υποστήριζαν πρόθυμα τα ταλέντα ο ένας του άλλου. Ήταν η SEL στην πράξη.

ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΟΝ ΜΑΘΗΤΗ

Η εκδήλωση Night Circus ήταν επιτυχής επειδή οι μαθητές είχαν επενδύσει πλήρως σε αυτήν. Ένα κρίσιμο στοιχείο αυτής της επένδυσης ήταν ότι οι μαθητές βαθμολογούσαν τους εαυτούς τους. Εγώ έθεσα τους μαθησιακούς στόχους και έδωσα τόνους συχνής, έγκαιρης και στοχευμένης ανατροφοδότησης, αλλά οι μαθητές αξιολόγησαν τους εαυτούς τους και έβαλαν τους δικούς τους βαθμούς. 

Η μαθητοκεντρική βαθμολόγηση ήταν μια διαδικασία που εξελίχθηκε με την πάροδο του χρόνου και ήταν η καλύτερη απόφαση που πήρα ποτέ ως καθηγητής. Ήμουν σε θέση να το κάνω επειδή είχα ήδη θέσει ως προτεραιότητα τη μάθηση με βάση τις ικανότητες και την κοινωνική και συναισθηματική μάθηση. Όταν οι μαθητές έχουν έντονη επίγνωση των μαθησιακών στόχων, κατανοούν τη ρουμπρίκα και την πρόοδο της μάθησης, εκτιμούν την ανάπτυξη και βλέπουν τον εαυτό τους ως ικανό, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικοί αξιολογητές.  

Οι μαθητές έπρεπε να βαθμολογήσουν την εργασία τους με βάση την πρόοδο της μάθησης της ρουμπρίκας (από την “αρχή” έως τη “μαεστρία”) και να παράσχουν αποδείξεις. 

Εδώ είναι ένα δείγμα ρουμπρίκας για το πρότυπο Μπορώ να εξηγήσω τη μεγάλη ιδέα μου χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα παραδείγματα λεπτομερειών:

Διδασκαλία: Οι λεπτομέρειες ή τα παραδείγματα υποστηρίζουν και παρέχουν αποδείξεις για τη μεγάλη ιδέα. Οι λεπτομέρειες/παραδείγματα είναι πολυεπίπεδες και κάνουν το γραπτό μοναδικό για μένα. Τέλος, οι λεπτομέρειες/παραδείγματα βοηθούν τον αναγνώστη να φανταστεί αυτό που έχω περιγράψει.

Επαρκής: Οι λεπτομέρειες και τα παραδείγματα υποστηρίζουν και παρέχουν αποδείξεις για τη μεγάλη ιδέα. Οι περισσότερες λεπτομέρειες/παραδείγματα είναι συγκεκριμένες. Κάποιες από τις λεπτομέρειες βοηθούν τον αναγνώστη να φανταστεί αυτό για το οποίο γράφω.

Αναπτυσσόμενος: Οι λεπτομέρειες και τα παραδείγματα δεν υποστηρίζουν όλες τη μεγάλη ιδέα. Οι λεπτομέρειες είναι ελάχιστες ή τα παραδείγματα δεν εξηγούνται πλήρως.

Αρχικό στάδιο: Οι λεπτομέρειες και τα παραδείγματα δεν υποστηρίζουν τη μεγάλη ιδέα ή δεν βγάζουν νόημα. Οι περιγραφές δεν είναι τόσο σαφείς όσο θα μπορούσαν να είναι.

Οι αυτοαξιολογήσεις των μαθητών μου ήταν εκπληκτικά ακριβείς. Στο 99% των περιπτώσεων, συμφωνούσα με τον βαθμό τους. Αν δεν συμφωνούσα, εξηγούσα το γιατί και καλούσα τους μαθητές να ξαναγράψουν ή, όπως συνέβαινε συχνά, να δώσουν στον εαυτό τους περισσότερα μόρια.

ΤΕΛΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ

Στο τέλος της βραδιάς, οι μαθητές αντάλλαξαν ιστορίες σχετικά με το πώς πήγε η παρουσίαση του καθενός και κατέστρωσαν σχέδια για το επόμενο πάρτι. Η αξιολόγηση με βάση τις ικανότητες είναι, για μένα, το αποκορύφωμα της πρακτικής αξιολόγησης, καθώς επιτρέπει στους μαθητές να επιδείξουν τι γνωρίζουν και τι μπορούν να κάνουν σε ένα σχετικά αυθεντικό περιβάλλον.

Το μειονέκτημα για ορισμένους εκπαιδευτικούς είναι ότι δεν μπορείτε απαραίτητα να επαναλαμβάνετε την ίδια αξιολόγηση χρόνο με το χρόνο. Για παράδειγμα, καμία επόμενη ομάδα μαθητών δεν είχε τόση απήχηση στο βιβλίο Το νυχτερινό τσίρκο ώστε να θέλουν να δημιουργήσουν μια εκδήλωση γύρω από αυτό. Αλλά αυτό δεν πειράζει! Οι μελλοντικές ομάδες μαθητών είχαν άλλες ιδέες που ήθελαν να δοκιμάσουν – μια Ολυμπιάδα Αγγλικών (με εκδηλώσεις με επίκεντρο την ομοιοκαταληξία, την ορθογραφία και τα λογοπαίγνια), ένα πάρτι δείπνου με χαρακτήρες από τα βιβλία και μια κοινοτική ιστοσελίδα στην οποία οι μαθητές δημοσίευαν τα γραπτά τους. Κάθε εμπειρία ήταν φανταστική για τους μαθητές επειδή οι ίδιοι την επέλεξαν.

Πηγή: https://www.edutopia.org/article/assessing-competency-based-learning